کلیساها از گذشته تا به امروز اماکن مهمی برای مردم یک منطقه به شمار می‌رفتند. کلیساها از منظر مذهبی اهمیت بالایی داشته‌اند و بعدها ساختارهای منحصر به فردشان نظر معماران و صاحب نظران هنری را به سوی خودشان جلب کردند. امروزه کلیساهای زیبا و چشمگیر متعددی در گوشه و کنار این جهان وجود دارند که از شهرت بالایی برخوردار هستند و سالانه گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشانند، از آن‌ها می‌توان به کلیسای ساگرادا فامیلیا در بارسلون و یا کلیسای جامع میلان در شهر میلان ایتالیا اشاره کرد. اما با این وجود هیچیک از این کلیساها از جمله اولین اماکن مذهبی که ساخته شده‌اند به شمار نمی‌روند. به همین جهت، ما با معرفی قدیمی‌ترین کلیساهای جهان شما را کمی بیشتر با این اماکن زیبا و مذهبی آشنا خواهیم کرد.
۱۰ تا از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان
-
صومعه مور گابریل (Mor Gabriel Monastery)- ترکیه
با قدمتی که به سال ۳۹۷ میلادی باز می‌گردد، کلیسای مور گابریل قدیمی‌ترین صومعه ارتودوکس فعال روی زمین است که در جنوب شرقی ترکیه واقع شده است. این صومعه مسیحیت که از بیرون شبیه به یک قلعه ساخته شده قدمت طولانی در پناهگاه بودن دارد. در گذشته کشیشان و راهبه‌های متعددی در این صومعه زندگی می‌کردند و زندگی خودشان را وقف عبادت و خدمت به خدا می‌کردند. در قرن ۱۴ این صومعه مورد هجوم تیمور مغول قرار گرفت و در اواسط سال ۱۹۹۰ نیز اجساد صدها راهبه دفن شده در غار زیر ساختمان صومعه پیدا شدند. این نشان می‌دهد صومعه مور گابریل در طول تاریخ شاهد حوادث بسیاری بوده است و با این حال هنوز پا برجاست و بعنوان یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان شناخته شده است.
امروزه هنوز صدها راهبه مرد و زن در این صومعه زندگی می‌کنند. با این حال این صومعه به روی عموم مردم نیز باز است و در طول روز می‌توانند از آن دیدن کنند. علاقه‌مندان به گذراندن شب در این صومعه قدیمی نیز می‌توانند با گرفتن اجازه از قبل و رزرو جای خود، شب را در یک صومعه قدیمی و تاریخی بگذارنند.
صومعه مور گابریل قدیمی‌ترین کلیسای ترکیه محسوب می‌شود.
-
صومعه سن آنتونی (Monastery of Saint Anthony)- مصر
قدمت این صومعه به قرن ۴ باز می‌گردد. اینجا جایی بود که اولین پیروان سن آنتونی، یا آنتونی مقدس که اولین راهب مسیحی در مصر محسوب می‌شد، گرد هم جمع می‌شدند. در ابتدا این افراد در یک غار کوچک در صحرای شرقی مصر تجمع می‌کردند. به مرور زمان در نزدیکی محل تجمعشان ساختمان‌هایی ساختند که بعنوان کلیسا و محل برگزاری مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این مجموعه شامل پنج کلیسای کوچک تاریخی، یک کتابخانه، یک نانوایی، و یک فضای زیبای سرسبز بعنوان باغ می‌شد که همگی با دیوارهایی شبیه به قلعه‌های قدیمی احاطه شده بودند.
امروزه این صومعه هنوز محلی برای اقامت بیش از ۱۰۰ راهب است که زندگیشان را به مدیتیشن و دعا خواندن در یک صحرای دور و ایزوله اختصاص داده‌اند. آن‌ها در اتاقک‌های کوچک داخل این مجموعه زندگی می‌کنند و هنوز مشغول به آموزش و مطالعه درباره پیروان سن آنتونی در هزاران سال پیش هستند. برخی از کلیساهای اصلی این مجموعه بازسازی شده‌اند که قدیمی‌ترین آن‌ها نیز صومعه سن آنتونی نام دارد که جاییست که مقبره سن آنتونی نیز در آن قرار گرفته است.
صومعه سن آنتونی قدیمی‌ترین و از اولین اماکن مذهبی مسیحیت در مصر است.
-
کلیسای سانتاماریا در تراستویر (Santa Maria in Trastevere)- ایتالیا
کلیسای سانتاماریا از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است که در شهر رم ایتالیا واقه شده است. این کلیسا از اولین کلیساهاییست که به مریم مقدس اختصاص یافته است. قدیمی‌ترین قسمت کلیسا به قرن ۳ باز می‌گردد اما در قرن ۱۲ تغییراتی به روی آن اعمال شده و بخش‌هایی به کلیسا اضافه شده است از جمله برج ناقوسی که به سبک رومانسک ساخته شده است و موزاییک‌کاری‌هایی که به داخل کلیسا اضافه شد. ایوال کلیسا در قرن ۱۸ به آن اضافه شده است. بنابراین آنچه امروز بعنوان یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان خواهید دید، مجموعه‌ای از چند کلیسا در چند قرن مختلف است.
نقاشی‌های دیواری قدیمی این کلیسا از جمله دیدنی‌های محبوب آن به شمار می‌روند.
-
کلیسای جامع تریر (Cathedral of Trier)- آلمان
کلیسای اصلی در قرن ۴ ساخته شد اما به مرور زمان و طی هزاران سال گسترش پیدا کرد و آنچه امروزه در آلمان دیده می‌شود شاید کمتر به چیزی که در قرن ۴ ساخته شده بود شبیه باشد. با اینحال، این کلیسا قدیمی‌ترین و بزرگترین ساختمان مذهبی در شهر تریر آلمان است که در جایی که پیشتر یک کاخ قدیمی قرار گرفته بود ساخته شده است. از جمله جاذبه‌های این کلیسا می‌توان به «ردای مقدس» اشاره کرد که گفته می‌شود شامل تکه‌هایی از لباس عیسی مسیح است. این جاذبه مقدس و قدیمی اولین بار توسط دانشمندان مذهبی و دینی در قرن دوازهم مورد اشاره قرار گرفت و صدها سال قبل با افتتاح محراب این کلیسا در آن کشف شد.
کلیسای جامع تریر از قدیمی‌ترین کلیساهای آلمان است.
-
کلیسای نیتیویتی (Church of Nativity)- فلسطین
گفته می‌شود این کلیسا محل توسط میسح است که در انتهای یک مسیر زیارتی قرار گرفته که سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده را به سمت خود می‌کشانده است. امروزه این کلیسا یکی از مقدس‌ترین اماکن مذهبی مسیحیت روی زمین محسوب می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است که هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کلیسا در دهانه یک غار باستانی قرار گرفته و جایگزین کلیسای اولیه شده است که در قرن ۶ ویران شد. کلیسای جدید هنوز ستون‌های آهکی سفید و سرخ کلیسای اصلی را حفظ کرده است و موزاییک‌های کف آن نیز هنوز قدمت خودشان را دارند. به همین دلیل است که با وجود اینکه این کلیسا در حقیقت یک کلیسای بازسازی شده است، هنوز بعنوان یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان شناخته می‌شود.
بسیاری بر این باورند این کلیسا محل تولد عیسی مسیح است.
-
کلیسای مقبره مقدس (Church of the Holy Sepulchre)- اسرائیل
این کلیسای قدیمی که از حکاکی سنگ و چوب ساخته شده و رنگ بژ آن بسیار چشمگیر است در شهر اورشلیم واقع شده است و به روی دو منطقه تاریخی و مذهبی معروف در تاریخ مسیحیت واقع شده است، یکی صخره گلتگا (Golgotha) که نام تپه‌ایست که به گفته تاریخ، عیسی مسیح در آن به صلیب کشیده شده است و همچنین در زیرزمین این کلیسا جاییست که مسیحیان بر این باورند که مقبره مقدس مسیح در آن قرار گرفته است.
این کلیسا که با نام کلیسای رستاخیز نیز شناخته شده است یکی از پرطرفدارترین اماکن زیارتی جهان است که سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده دارد. در این کلیسا پنج تصویر از آخرین لحظات زندگی مسیح که با نام مصائب مسیح معرفی می‌شود نیز قرار گرفته است.
کلیسای مقبره مقدس از جوانب مختلفی مورد توجه مسیحیان است چرا که در جایی که عیسی مسیح مصلوب شده است ساخته شده و گفته می‌شود محل دفن مسیح نیز است.
-
کلیسای سن پیتر (St.Peter’s Basilica)- ایتالیا
شاید بتوان این کلیسا را شناخته شده‌ترین کلیسای این لیست دانست. کلیسای سن پیتر یکی از مشهورترین کلیساهای ایتالیا است که در واتیکان سیتی قرار گرفته است. قدمت کلیسای اولیه به سال ۳۳۳ باز می‌گردد اما در قرن ۱۶ بازسازی شده و به شکل کلیسای کنونی تبدیل شده است. کلیسای سن پیتر نه تنها یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است بلکه آن را بعنوان بزرگترین کلیسای جهان نیز می‌شناسند. این کلیسا بروی مقبره فرد مقدسی به نام پیتر (پیتر مقدس) ساخته شده است. از دیدنی‌های آن می‌توان به بالکن مرکزی اشاره کرد که اغلب پاپ در آن می‌ایستد تا در رویدادهای خاص با مردم صحبت کند. از دیگر دیدنی‌های این کلیسای مطرح و تماشایی می‌توان به نقاشی‌های دیواری و ۱۳ مجسمه خارق‌العاده‌ای که در آن قرار گرفته اشاره کرد.
کلیسای جامع سن پیتر بزرگترین کلیسای قدیمی این لیست است که در قرن‌های مختلف تغییرات بسیاری داشته است.
-
صومعه استاورووونی (Stavrovouni Monastery)- قبرس
صومعه استاوروونی یک صومعه ارتودوکس یونانی است که بر فراز یک تپه به همین نام در قبرس واقع شده است. این صومعه یکی از معدود جاهایی است که در آن تکه‌ای از صلیب مقدس برای بازدید قرار گرفته است. گفته می‌شود هلنای مقدس، مادر امپراطور کنستانتین، از سفرش به اورشلیم، این تکه صلیب مقدس را بهمراه آورده است. هرچند با توجه به جایی که این صومعه قرار گرفته رسیدن به آن کار آسانی نخواهد بود. این صومعه را قدیمی‌ترین مکان مقدس در کل جزیره قبرس می‌شناسند. اما ورود به این کلیسای قدیمی فقط توسط مردان امکان پذیر است. اما در هر حال از فراز این تپه چشم اندازی زیبا از محیط اطراف دیده می‌شود که برای بسیاری از بازدیدکنندگان ارزشش را دارد.
از قدیمی‌ترین اماکن مقدس در قبرس می‌توان به این کلیسا اشاره کرد که بر فراز تپه‌ای همنام با کلیسا قرار گرفته است.
-
پانیجیا اکاتونتاپیلیانی (Panagia Ekatontapiliani)- یونان
این کلیسا که با نام «کلیسایی با صد در» شناخته شده است یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های مذهبی در میان جزایر سایکلیدز یونان است که در جزیره پاروس واقع شده است. این مجموعه شامل چند کلیسای بزرگ و کوچک می‌شود که قدمتشان به سال ۳۲۶ میلادی باز می‌کردد. افسانه‌ها درباره نام این کلیسا اینگونه می‌گویند که ۹۹ در درون این مجموعه قرار گرفته است که آشکار هستند. اما یک درب پنهان وجود دارد که زمانی باز می‌شود که کلیسای ایاصوفیه در استانبول مجدد به یک کلیسای ارتودوکس تبدیل شود.
-
کلیسای جامع اچمیادزین (Etchmiadzin Cathedral)- ارمنستان
این کلیسا که در سال ۳۰۱ میلادی ساخته شده است بعنوان قدیمی‌ترین کلیسای جهان شناخته شده است و به نوعی آن را واتیکان کلیسای مسیحی ارمنی‌ها می‌دانند. کلیسای اولیه به جای یک معبد قدیمی ساخته شده بود. در آن زمان به دستور پادشاه تیریداتس سوم، مذهب مسیحیت بعنوان دین اصلی این کشور شناخته شده بود بنابراین معبد خراب شده و کلیسا جای آن را گرفت. اما پس از مدتی این کلیسا به حال خود رها شده و تخریب شد. با این وجود به دلیل اهمیت خاصی که این کلیسا داشت در قرن‌های مختلف بارها بازسازی شد، به همین دلیل امروزه ترکیبی از معماری‌های متنوع دوره‌های تاریخی مختلف ارمنستان در آن به چشم می‌خورد.
قدیمی‌ترین کلیسای جهان در کشور ارمنستان قرار گرفته است.
سخن پایانی
کلیساها و صومعه‌ها از جمله اماکن مذهبی مهم در کشورهای مختلف هستند. کلیساها اغلب توسط عموم مردم مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند اما صومعه‌ها معمولا توسط راهب‌ها اداره شده و تردد عموم مردم به داخل آن‌ها ممکن نبود. با این وجود، هر دو را بعنوان اماکن مقدس مذهبی مسیحیت می‌شناسند به همین دلیل است که در میان لیست قدیمی‌ترین کلیساهای جهان نام صومعه‌های قدیمی نیز به میان آمده است. بسیاری از کلیساهای قدیمی به مرور زمان تخریب شده و مجدد بازسازی شده‌اند و بسیاری از آن‌ها نیز رها شده و از بین رفته‌اند. امروزه این کلیساها هم اماکنی برای عبادت هستند هم به اماکن تاریخی مذهبی برای بازدید گردشگران تبدیل شده‌اند.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.